Η ιδέα της κατασκευής ενός αγωγού που θα μεταφέρει φυσικό αέριο από το Ισραήλ και την Κύπρο στην Ευρώπη μέσω Ελλάδας και Ιταλίας μετρά ήδη αρκετά χρόνια.
Από τότε ο EastMed επανέρχεται κατά καιρούς στη δημοσιότητα -κυρίως για πολιτικούς λόγους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η υπογραφή, πριν λίγες μέρες, της διακρατικής συμφωνίας μεταξύ Κύπρου, Ισραήλ και Ελλάδας. Στο επικοινωνιακό τουλάχιστον επίπεδο βγήκαν όλοι κερδισμένοι.
Η επαναβεβαίωση της δέσμευσης των τριών χωρών στην κατασκευή του EastMed δεν είναι άσχετη με την αυξανόμενη ένταση στην Ανατολική Μεσόγειο. Οι ενέργειες της Τουρκίας -περιλαμβανομένης της (παράνομης) συμφωνίας με τη Λιβύη και τις προκλήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ- είναι συνυφασμένες με τον στόχο της Άγκυρας να γίνει μια από τις «μεγάλες» δυνάμεις της αναδυόμενης νέας περιφερειακής τάξης πραγμάτων. Και η συγκεκριμενοποίηση του ενεργειακού προγράμματος της Κυπριακής Δημοκρατίας την τελευταία δεκαετία γίνεται αντιληπτή (ή προβάλλεται) ως προσπάθεια αποκλεισμού της Τουρκίας από τους όποιους ενεργειακούς σχεδιασμούς στην περιοχή.
Πολιτικά, λοιπόν, η συζήτηση για κατασκευή του EastMed λειτουργεί -τουλάχιστον για την Κύπρο- ως διπλωματικό εργαλείο αντιμετώπισης των τουρκικών μεθοδεύσεων. Και σωστά, η Κυπριακή Δημοκρατία προβάλλει τα κυριαρχικά δικαιώματά της εντός της ΑΟΖ της, περιλαμβανομένου του δικαιώματος στους ενεργειακούς σχεδιασμούς.
Πέραν όμως των πολιτικών λόγων η προοπτική υλοποίησης του EastMed φαίνεται μάλλον να απομακρύνεται όσο ο καιρός περνά.
Στην αγορά υπάρχει σήμερα άφθονο φυσικό αέριο σε χαμηλές τιμές. Πολλοί εμπειρογνώμονες εκτιμούν ότι ο EastMed είναι ένα έργο υψηλών τεχνικών απαιτήσεων με, αντίστοιχα, πολύ ψηλό κόστος. Είναι δύσκολο λοιπόν να κριθεί βιώσιμο ώστε να βρεθούν εταιρείες πρόθυμες να το υλοποιήσουν. Προστίθεται το γεγονός ότι ο αγωγός δεν πρόκειται να συμβάλει ουσιαστικά στην απεξάρτηση της ΕΕ από τη Ρωσία, η οποία θα είναι σε θέση να προμηθεύει φθηνότερο φυσικό αέριο ακόμα και μετά από ενδεχόμενη υλοποίηση του East Med.
Σημαντικός παράγοντας είναι ακόμη το γεγονός ότι ήδη η Ευρώπη προσανατολίζεται στην επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας. Μόλις πριν τρεις βδομάδες περίπου, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν παρουσίασε τον οδικό χάρτη για μια Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (European Green Deal) όπου η παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές κατέχει κεντρική θέση. Σημειώνεται ότι η Κύπρος παρήγαγε το 2018 από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας το 14% σχεδόν της ενέργειας που καταναλώθηκε στους τομείς της θέρμανσης-ψύξης, του ηλεκτρισμού και των μεταφορών. Στις δυο τελευταίες κατηγορίες όμως το ποσοστό αυτό ήταν μόλις 9,36% και 2,69% αντίστοιχα.
Ανεξάρτητα από τα πιο πάνω, εκείνο που προβάλλει ιδιαίτερα έντονα ως προϋπόθεση αξιοποίησης του φυσικού πλούτου της περιοχής είναι η εκτόνωση της έντασης. Τα πράγματα έγιναν ακόμα πιο δύσκολα μετά την επίθεση των ΗΠΑ στο διεθνές αεροδρόμιο της Βαγδάτης, τα μεσάνυχτα της Παρασκευής.
Η επίλυση του Κυπριακού μπορεί, σε κάποιο βαθμό, να συμβάλει στην εκτόνωση της έντασης και να ανοίξει προοπτικές για συνεργασία στην περιοχή μας. Χωρίς λύση στο Κυπριακό θα βρίσκουμε συνεχώς την Τουρκία μπροστά μας να απειλεί και να προκαλεί εμπόδια και ένταση. Καλές οι φιέστες και τα επικοινωνιακά παιγνίδια αλλά είναι καιρός να επικεντρωθούμε στην ουσία.
Πηγή: dialogos.com.cy
